Blog

Poszukując danych do opracowania, nad którym aktualnie pracuję w ramach jednego z programów Erasmus+ realizowanego w naszej szkole, trafiłam na dosyć ciekawy raport na temat bezrobocia wśród ludzi młodych. To po raz kolejny przypomniało mi, jak ważne są aspekty związane z kształtowaniem ścieżki zawodowej, poczuciem odpowiedzialności za własną karierę, zasadami poszukiwania pracy.
W obecnym czasie rynek pracy na całym świecie dotykają dynamiczne zmiany, co powoduje dużą niepewność inwestorów i przekłada się na procesy zatrudnienia. Ta sytuacja szczególnie mocno odbija się na osobach młodych: według danych z raportu World Employment Social Outlook. Trends For Youth 2016 bezrobocie wśród młodzieży, w ujęciu globalnym, wyniesie 13,1 procent w 2016 i tyle samo w roku 2017. Oznacza to, że w skali całego świata 71 mln osób pomiędzy 15 a 24 rokiem życia pozostanie bez pracy. W krajach Europy Wschodniej bezrobocie wśród młodzieży w roku 2017 ma wynieść 16,2 procent, a w krajach Europy Północnej, Południowej i Zachodniej 18,9 procent. Na tak wysoki odsetek ma wpływ przede wszystkim fatalna sytuacja na rynku pracy we Włoszech, Portugalii i Hiszpanii, chociaż prognozy wskazują na stopniową poprawę sytuacji. Ogólnie oczekuje się, że stopa bezrobocia wśród młodzieży w krajach Unii Europejskiej wyniesie 18,4 procent w 2017 roku.
Dużym powodem do niepokoju może być fakt, że w przypadku młodych, aktywnych zawodowo osób bardziej prawdopodobne jest znalezienie się wśród grupy bezrobotnych w porównaniu z resztą populacji. W ujęciu globalnym stopa bezrobocia wśród młodzieży jest 2,9 razy większa niż w przypadku dorosłych.
Kolejną niekorzystną tendencją rynku pracy jest to, że ludzie przed 25 rokiem życia pozostają bez pracy przez coraz dłuższy okres czasu. Problem ten dotyka głównie krajów rozwiniętych – według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organisation for Economic Co-operation and Development - OECD) w 34 krajach członkowskich dwie na każdych dziesięć młodych osób bezrobotnych nie może znaleźć zatrudnienia przez rok lub więcej. Dla porównania – w krajach Unii Europejskiej długotrwale bezrobotna jest 1/3 młodzieży. Taka sytuacja może się przełożyć na obniżenie poziomu zdobytych umiejętności, spowoduje rosnące zniechęcenie, szczególnie wśród tych młodych pracowników, którzy szukają pierwszej pracy oraz znacznie utrudni zdobywanie odpowiednich doświadczeń zawodowych. Niewykluczone, że to z kolei negatywnie odbije się na przyszłych możliwościach związanych z zatrudnieniem i zdolnością do pracy zarobkowej, oraz wpłynie na produktywność nowozatrudnionej i, konsekwentnie, na poziom wzrostu gospodarczego.
Stwarza to ogromne wyzwanie dla podmiotów życia gospodarczego, szkół i innych placówek edukacyjnych oraz młodych ludzi, którzy po zakończeniu edukacji powinni jak najszybciej rozpocząć pracę zawodową lub działalność gospodarczą nie tylko dla własnego dobrego samopoczucia, ale przede wszystkim dla zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznej spójności na całym świecie. Jednak, jeśli bliżej przyjrzeć się tendencjom na rynku pracy w mniej globalnym ujęciu, wyraźnie dostrzec można znaczne różnice w jakości i efektach przygotowania młodzieży szkolnej do funkcjonowania na rynku pracy w krajach Unii Europejskiej. Dlatego ważnym aspektem wydaje się być zmniejszenie tych dysproporcji oraz wpojenie uczniom poczucia odpowiedzialności za własną ścieżkę kariery zawodowej. Jest to tym bardziej istotne, że pod koniec 2006 r. Rada i Parlament Europejski przyjęły europejskie ramy kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Wśród ośmiu kompetencji kluczowych znalazły się inicjatywność i przedsiębiorczość, rozumiane jako kreatywność, innowacyjność, podejmowanie ryzyka oraz także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamierzonych celów. Takie ujęcie wymagań związanych z kształceniem stanowi dla szkół spore wyzwanie i wymaga szeroko zakrojonych działań wpisujących się w tematykę preorientacji zawodowej. Jednocześnie wydaje się również, że ta tematyka w polskich placówkach edukacyjnych jest traktowana z lekka „po macoszemu” i wielu przypadkach realizacja zajęć z doradztwa zawodowego lub warsztatów kreujących przedsiębiorczość zależy od dobrej woli dyrektora lub samozaparcia nauczyciela. Niestety, wydaje się, że młodzi ludzie w aspektach zachowania się na rynku pracy są pozostawiani sami sobie. Dobrze to nie wróży, nawet jeśli utrzyma się trend rynku pracownika.
(kaga)