Blog

Podobno wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma… Podobno na Zachodzie ludziom żyje się lepiej… Podobno u nas jest nieciekawie, ale w Rumunii jeszcze gorzej… Takie lub inne obiegowe opinie słyszymy na co dzień. A gdyby tak to wszystko zmierzyć?

Human Development Index, HDI, czyli Wskaźnik Rozwoju Społecznego (czasem określany również jako Wskaźnik Rozwoju Ludzkiego) to opracowany w 1990 roku miernik umożliwiający porównanie poziomu życia obywateli różnych państw. Przy jego obliczaniu brana jest pod uwagę przeciętna długość życia, liczba osób uczących się w stosunku do liczby ludności (tzw. współczynnik skolaryzacji), poziom analfabetyzmu oraz PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca.  Zatem HDI odzwierciedla trzy płaszczyzny składające się na jakość życia: zdrowie, wykształcenie oraz warunki ekonomiczne, dlatego też ONZ stosuje go do w porównaniach międzynarodowych, publikując coroczny raport. Właśnie ukazał się najnowszy Human Development Report 2009, opracowany na podstawie danych z 2007 roku, czyli sprzed kryzysu. W klasyfikacji 182 krajów Polska zajmuje 41 pozycję. Jesteśmy o oczko wyżej, niż w 2008. Oznacza to również, że prześcignęliśmy wszystkich swoich sąsiadów z Europy Środkowo-Wschodniej za wyjątkiem Czech.

Najwyższy Wskaźnik Rozwoju Społecznego ma Norwegia – wynosi on 0,971. Mieszkańcy tego kraju mówią wyraźnie: „Żyje nam się dobrze. Płacimy wysokie podatki, ale one do nas wracają: mamy bezpłatną edukację, służbę zdrowia…”. Faktem jest, że stawki podatku wzrastają wraz z wysokością osiąganych dochodów. Składka na ubezpieczenia społecznego stanowi część podatku i wynosi maksymalnie 7,8% kwoty oddawanej fiskusowi. W jej ramach Norwegom przysługują świadczenia w postaci emerytur, rent inwalidzkich, rehabilitacji, odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy, zasiłków dla samotnych rodziców, zasiłków na dzieci, płatnego urlopu macierzyńskiego (trwającego nawet 12 miesięcy), czterotygodniowego „urlopu dla ojców” itd. Średnia długość życia wynosi 80,5 roku, a PKB per capita 54 500 dolarów.

Tuż za Norwegią uplasowały się Australia, Islandia, Kanada i Irlandia. Stawkę 38 państw o najwyższym HDI zamyka Malta, Czechy znajdują się na 36 miejscu, a Niemcy na 22.

Kolejną grupę krajów stanowią te, których wskaźnik HDI należy do wysokich: miejsce 39 zajął Bahrajn, a 83 Liban. Wśród nich znajduje się Estonia, Polska, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Bułgaria, Rumunia…  Na pozycjach od 84 do 158 mamy kraje o średnim HDI: począwszy od Armenii, skończywszy na Nigerii. Do grupy krajów z najniższym wskaźnikiem należą państwa afrykańskie – ostatnie, 182 miejsce, zajmuje Niger z HDI wynoszącym 0,340.

Przyjrzyjmy się jeszcze liderom w poszczególnych kategoriach: najdłużej żyją mieszkańcy Japonii – średnio 82,7 roku, najkorzystniejszy wskaźnik solaryzacji ma Australia, a najwyższy roczny PKB to 85 382 dolary – aż tyle przypada na głowę każdego mieszkańca Liechtensteinu. Pełną wersję raportu znajdziecie tutaj.

Jak widać – ekonomiści potrafią wiele wymierzyć i porównać. Czy jednak te obliczenia faktycznie odzwierciedlają rzeczywistość i subiektywne odczucie życiowego komfortu?

(kaga)